حسادت و فلسفه   تمام ادیان و مکاتب اخلاقی انسان‌ها را از حسادت بر حذر داشته‌اند و با این حال کمتر کسی‌ست که چنین گناهی را تجربه نکرده باشد. در این قسمت از این حرف می‌زنیم که چرا به دوستان‌مان حسادت می‌کنیم. آیا حسادت همیشه بد است یا گاهی هم موجب برانگیخته شدن حس رقابت […]

اسکورسیزی و فلسفه   مارتین اسکورسیزی در فیلم راننده تاکسی بخشی از ماجرای فردی به نام تراویس را روایت می‌کند که از ارتش بازنشسته شده و در قالب یک راننده تاکسی به شبگردی مشغول است. تراویس نمی‌تواند در برابر فساد و بی‌عدالتی نیویورک منفعلانه رفتار کند و دست به هفت‌تیر می‌شود. او خودش را «مرد […]

فیلم لابستر و  فلسفه از ابتدای تاریخ عشق و رابطه‌ی عاطفی انسان‌ها جزو اصلی‌ترین درون‌مایه‌های آثار هنری و ادبی بوده و هنوز هم هست. به بهانه‌ی فیلم لابستر در این قسمت از ارتباط انسان‌ها می‌گوییم. آیا عاشق شدن راهی برای فرار از تنهایی‌ست؟ هرکس نیمه‌ی گم‌شده‌ای دارد؟ چرا آدم‌ها عاشق آدم‌هایی شبیه خودشان می‌شوند؟ آخرش […]

      خلاصه کتاب نامه های ونگوگ   از ونسان ونگوگ به عنوان یکی از تاثیرگذارترین چهره‌های هنری قرن نوزدهم یاد می‌شود که آثارش تاثیر شگرفی بر هنر قرن بیستم داشته‌است. فیلم‌ها و مستندات زیادی درباره ونگوگ ساخته شده ‌است. اما برای درک عمیق‌‌تر و افکار و عقاید وی، جامع‌ترین منبع مطالعاتی، مجموعه نامه‌‌ها […]

وست ورد و فلسفه   آیا هویتِ ما صرفاً بدن و مغزِ ماست یا ما چیزی فراتر از آنیم؟ رابرت فورد، یکی از خالقان پارک وست‌ورد، بر این باور است که آگاهی توهمی بیش نیست و درنتیجه انسان‌ها هیچ تفاوتی با روبات‌های میزبان ندارند. در عالم واقعیت هم فیلسوفانی مثل دنت و چرچلند نظر مشابهی […]

ماکیاولی و فلسفه   می‌خواهیم با کمک آرای ماکیاولی در کتاب شهریار راجع به تاکتیک‌های حاکم برای حفظ قدرت حرف بزنیم. از اینکه شهریار چگونه می‌تواند قدرت خودش را حفظ کند و به نظر ماکیاولی کجاها باید اخلاق را زیر پا بگذارد. از این صحبت می‌کنیم که چرا حاکمان دوست دارند مردم از آنها بترسند […]

  خلاصه کتاب تانگوی شیطان درباره کتاب: «استاد مجار روایت آخرالزمانی که قابل قیاس با گوگول و ملویل است» (سوزان سونتاگ) «نگاه کراسنا هورکایی به جهان یادآور نفوس مرده‌ی گوگول است و فرسنگ‌ا با دغدغه‌های حقیر نویسندگان معاصر فاصله دارد» (و.گ.سبالذ) «تنها پیشنهاد من به کسانی که کتاب‌هایم را نخوانده‌اند این است که از خانه […]

خلاصه کتاب درازکش در ساعت خواب اثر زهرا شاهی   داستان دو راوی دارد، دو مرد که هر کدام نماینده دو طبقه متفاوت از جامعه هستند. داستان این دو قهرمان در امتداد هم روایت می شود. آن ها در عین حال که دو دنیای کاملا متفاوت دارند سرنوشتی به هم گره خورده دارند. نویسنده به […]

حقوق بشر و فلسفه   نیچه اعتقاد دارد اخلاقیات اروپایی ریاکارانه است و ریشه در کینه‌ای قدیمی دارد. از این صحبت می‌کنیم که آیا اخلاقیات، یعنی تمام ارزش‌ها، عرف‌ها و کارهای خوبی که می‌شناسیم‌شان، به این درد می‌خورند که خیالمان را راحت کنند که در طرف درست تاریخ ایستاده‌ایم؟ این اولین قسمت از رادیو فلسفیدن […]

    خلاصه کتاب بابا گوریو   این کتاب در مورد پیرمرد رشته فروش سابق، گوریو است که دو دخترش را از هرچیزی در این دنیا بیشتر دوست دارد و به معنای واقعی کلمه حاضر است برای آن ها بمیرد. گوریو یک پیرمرد با عزت و احترام است که همه ثروت خود را برای خوشبختی […]

هری پاتر و فلسفه   گادامر می‌گوید هیچ‌وقت نمی‌توانیم بدون پیش‌ داوری جهان اطرافمان را درک کنیم. به همین دلیل است که تغییر دادن این پیش‌داوری‌ها، درکمان از جهان را عوض می‌کند و راهی‌ست برای تحول شخصی. در این قسمت با کاراکترهای دنیای هری پاتر همراه می‌شویم و می‌بینیم وقتی که حتی درپیت‌ترین کاراکترهای این […]

قاتلان سریالی و فلسفه   در این شاخه از فلسفه برای توضیح اینکه چرا برخی از مردم، برخلاف عموم مردم، دائماً دست به آدمکشی می‌زنند، دو نظریه ارائه می‌شود. بر اساس آنها نداشتن حس همدلی و یا عدم کنترل انگیزه‌های آنی در برخی از آدم‌هاست که آنها را وادار به کشتن دیگران می‌کند. در این […]

پینک فلوید و فلسفه   همه‌ی ما روزگاری دچار چیزی شبیه به رمانتیسیسم نوجوانی شده‌ایم. زمانی که به موسیقی‌های تاریک و تلخ گوش می‌دادیم و اغلب با الهام گرفتن از آنها خود نیز شعرهایی می‌نوشتیم. شعرهایی که سال‌ها بعد جملات پرمعنایشان، به نظرمان کودکانه و مسخره می‌آیند. پینک فلوید یکی از گروه‌های موسیقی‌ست که اشعارش […]

  صنعت فشن و فلسفه   بویایی عجیب‌ترین حس انسان از بین حواس پنج‌گانه است. به سختی می‌شود آن را با دیگران به اشتراک گذاشت و زبان از توصیفش عاجز است. اما وقتی پای عطر و فشن در میان باشد،در صنعت فشن و فلسفه به این میپردازیم و  شرکت‌های عطرسازی باید بتوانند در تبلیغات خود […]

  ترمیناتور و فلسفه   گئورگ ویلهلم فریدریش هگل، این سخت‌خوان‌ترین فیلسوف دنیا، تاریخ را مسیر پیشرفت آگاهی می‌داند که به دست انسان‌های بزرگ پیش می‌رود. این تاریخ در منظر هگل فرایندی محتوم دارد. تاریخ و به تبع آن ما، محکومیم که به سمت آزادی حرکت کنیم و اگر اتفاقی مسیر تاریخ را برای مدتی […]

قهوه و فلسفه   چه‌قدر برای انتخاب قهوه‌ای که می‌نوشید وقت می‌گذارید؟ در این قسمت از عوامل و پارامترهایی که یک قهوه‌ی خوب را از قهوه‌های معمولی مجزا می‌کند صحبت می‌کنیم و به این بهانه و به کمک نیگل، جکسون، لوئیس و البته دیوید هیوم از این می‌گوییم که تلاش برای افزایش آگاهی‌مان درباره‌ی همه […]

  جامعه شناسی و فلسفه   جامعه شناسی و فلسفه آیا روشنگری بهترین اتفاقی‌ست که تا کنون برای بشر افتاده است؟ برخی باور دارند که چنین است و اوضاع ما، از اوضاع تمام جوامع پیش از روشنگری بهتر است. در این قسمت به بهانه‌ی بررسی کتاب جدید استیون پینکر، اکنون روشنگری، نگاهی داریم به این […]

      اینسپشن و فلسفه   هراکلیتوس گفته است: «فقط تا زمانی که راه می‌رویم جهان یکسانی داریم، اما هرکس به‌تنهایی می‌خوابد.» در این ساعات باقی‌مانده از طولانی‌ترین شب سال، با نگاهی دوباره به فیلم «اینسپشن» درباره‌ی تمایز خواب و بیداری خواهیم گفت و برای روشن‌تر شدن این دنیای تاریک سراغ اسطوره‌های باستانی و […]

      آرسنال نیچه   درست پس از این‌که مرد دیوانه‌ی  اعلام می‌کند «خدا مرده است»، می‌پرسد: «چه بازی مقدسی باید اختراع کنیم؟» امروز کلیسای جامع با استادیوم جایگزین شده است. در قالب ورزش است که انجمن‌ها روایت‌های مشترک می‌سازند، در زمین بازی است که قهرمان‌های معاصر ساخته و پرستیده می‌شوند. در این قسمت  […]

      یوگا و فلسفه   یوگا ورزشی است که علاوه بر جسم، ذهن انسان را نیز درگیر می‌کند. در این قسمت می‌خواهیم پا را فراتر بگذاریم و از ارتباط یوگی‌ها با طبیعت بگوییم. آیا یوگا، که قرار است ذهن و بدن ما را به آرامش برساند، می‌تواند باعث آشتی دوباره‌ی انسان و محیط […]

      دیویدلینچ و فلسفه   جان مریک، انسانی‌ست با ظاهری غیرانسانی و به همین دلیل او را مرد فیل‌نما صدا می‌زنند. در این قسمت  با نگاهی به مصیبت‌ها و زندگی تراژیک جان مریک در فیلم مرد فیل‌نمای دیوید لینچ، تلاش می‌کنیم از بیگانگی اجتماعی حرف بزنیم و از این میل پرقدرت جامعه بگوییم […]

      لئوناردکوهن و فلسفه   لئونارد کوهن در ترانه‌ی «سوزان» عبارت عجیبی به کار می‌برد: «بدن بی‌نقصت را با ذهنم لمس کردم» در این قسمت با کمک فلسفه‌ی پدیدارشناسی و آرای ادموند هوسرل و مرلو-پونتی، از رابطه‌ی آدم‌ها با یکدیگر صحبت می‌کنیم. رابطه‌ای که انسان‌ها به عنوان سوژه‌هایی بدن‌مند با یکدیگر می‌سازند. از […]

      بازی تاج و تخت و فلسفه   ماکیاولی، یکی از بدفهمیده‌شده‌ترین فیلسوفان دنیاست. در ادبیات سیاسی هرکسی که برای رسیدن به اهدافش اخلاقیات را زیر پا بگذارد، اصطلاحا ماکیاولیست خوانده می‌شود. اما دقیق‌تر خواندن ماکیاولی می‌تواند به ما نشان دهد که شاید بهتر است درباره‌ی برداشت خودمان از مفاهیمی مثل قدرت، مصلحت […]

      درخشش ابدی یک ذهن پاک و فلسفه   تحمل خاطره‌های تلخ گاهی اوقات از توان انسان خارج می‌شود. ذهن انسان مکانیزمی دفاعی برای این روزهای سخت دارد: فراموشی. یعنی همان کاری که جوئل و کلمنتاین در فیلم «درخشش ابدی یک ذهن پاک» انجامش دادند. اما آیا ما نسبت به خاطرات دیگران مسئولیم؟ […]

      داستان خواندنی ماتیلدا، روایتی‌ست از تلاش‌های یک دختربچه‌ی نابغه که سعی می‌کند با وجود یک خانواده‌ی بی‌توجه و در یک مدرسه‌ی خشک و بی‌روح، دنبال خواسته‌هایش برود. به بهانه‌ی این داستان در این قسمت  نگاهی داشتیم به فلسفه‌ی آموزش و پرورش و مکتب‌های مختلف آموزش، از زمان یونان باستان تا قرن بیست […]

      بیگ بنگ تئوری و فلسفه   ویتگنشتاین در دوره‌ی فکری اولش به دنبال پیدا کردن زبانی بود که دقیقا همان چیزی را بگوید که هست. خیلی منطقی و بدون هیچ کژفهمی یا ابهام. درست مثل شلدن در سریال بیگ‌بنگ تئوری. ولی ویتگنشتاین بعدتر به این نتیجه رسید که بازی‌های زبانی پیچیده‌تر از […]

      ماتریکس و فلسفه   آیا ماتریکس یک فیلم چپ به حساب می‌آید؟ در این قسمت ، با عینکی از اندیشه‌های هگل و مارکس سراغ فیلم ماندگار واچوفسکی‌ها می‌رویم تا در آن نشانه‌هایی از استثمار کارگران در نظام‌های سرمایه‌داری پیدا کنیم. در این راه از دو متفکر بزرگ مکتب فرانکفورت، یعنی آدورنو و […]

      ناتور دشت و فلسفه چه زمانی می‌شود با خیال راحت نیت افراد را قضاوت کرد و حکم به قالتاق بودنشان داد؟ در این قسمت  پای صحبت‌های تند نوجوان محبوب رمان ناتور دشت می‌نشینیم و با کمک کانت و نیک بوماریتو سعی می‌کنیم بفهمیم چه زمانی می‌شود از حقه‌باز و ریاکار بودن آدم‌ها […]

      شجریان و فلسفه   در این قسمت  از محمدرضا شجریان حرف می‌زنیم. سراغ نقد موسیقایی یا حتی هنری نمی‌رویم و کاری به نقش سیاسی استاد هم نداریم. صرفا می‌خواهیم از آثارش حرف بزنیم و اثری که روی مخاطبانش داشته است. منظورمان هم مخاطبان تخصصی موسیقی سنتی نیست؛ منظورمان من و شمایی‌ست که […]

      انیمه و فلسفه   جنگ هیچ‌گاه تغییر نمی‌کند. این جمله چیزی بیشتر از شعار تبلیغاتی مجموعه بازی‌های فال‌اوت است. همیشه در جنگ‌ها (چه جنگ‌های کلاسیک و چه هر نزاعی بین انسان‌ها) اولین چیزی که قربانی می‌شود اخلاق است. جا برای توجیه هم همیشه وجود دارد. اگر قوانین دست‌وپاگیر اخلاقی را کنار نگذاری […]